قندان سفینه فیروزه کوبی

هنر فیروزه کوبی

هنر چینش قطعات کوچک سنگ فیروزه در بستری از دریای مس می باشد. این هنر از زیباترین و ارزشمندترین هنرهای صنایع دستی است که توسط هنرمندان ایران زمین به رشد و توسعه در میان دیگر هنرهای صنایع دستی دست یافته است.

مراحل تولید قندان فیروزه کوب

1- زرگری: 
زرگری شامل ساخت و آماده سازی شیء مورد نظر با یکی از فلزات مس، برنج، نقره ، ورشو و یا برنز می باشد. این کار بوسیله ی صنعتگران زرگر یا سازنده ی فلزات بوسیله ی دست، پرس و یا به کمک هر دو انجام می گردد.
2- فیروزه کوبی: 
در این مرحله ی شیئی مورد نظر را گرم کرده (در حدود ۳۰ درجه C) و ضمن حرارت دادن روی قسمتهایی که باید فیروزه کوبی گردد «لاک گردوئی» می پاشند بقسمتی که پودر لاک تقریباً ذوب شده و سطح قسمت مربوطه را بپوشاند. در حالیکه هنوز لاک بر سطح شیئی نرم و مذاب بوده و حالت چسبندگی دارد مقداری از خرده سنگ های فیروزه که بر حسب اندازه ی لازم از قبل آماده شده به صورت منظم دانه به دانه توسط پنس روی کار قرار می دهند. سنگها باید طوری در کنار هم قرار گیرند که حتی الامکان فاصله یی بین آنها باقی نماند.
پس از سرد شدن شیء قسمتهای لاک بصورت سخت و سفت در می آیند. بعد از این مرحله قسمتهای پوشیده شده از لاک و سنگ فیروزه را به وسیله سنگ سمباده «آب ساب» می نمایند تا قسمتهای اضافی لاک و برجستگی های جزئی سنگها سائیده و صیقلی گردد. در اینجا است که سنگهای فیروزه برنگ فیروزه یی و لاک به رنگ تقریباً سیاه ( قهوه یی تیره) در بین فواصل سنگها نمایان می شود.
3- پرداخت کاری:
در این مرحله سطوح فیروزه کوبی شده را بوسیله ی پلی استر یا روغن زیتون یا روغن کنجد پولیش می نمایند تا این قسمتها نیز شفاف و درخشان گردد.
"هر چه ظرف فیروزه کوبی شده پرکارتر باشد و قطعات سنگ منظم تر در کنار یکدیگر نصب شده باشد و فاصله ی زیادی در بین قطعات فیروزه دیده نشود کار دارای ارزش هنری بیشتری است."

شرایط نگهداری قندان فیروزه کوب

1- از نگهداری این وسایل بویژه انواع زیورآلات آن در مجاورت مواد روغنی و شیمیایی مثل کرم و عطر و ادکلن و مواد آرایشی اجتناب شود. زیرا منافذش حالت تخلخلی دارد و مواد روغنی را جذب خودش نموده و به مرور ایام باعث تغییر رنگ فیروزه می شود
2- در معرض تابش نور آفتاب قرار نگیرد زیرا آفتاب سبب تغییر رنگ در نگین فیروزه می شود.
3- از آب گرم و پودر ماشین برای شستشو استفاده نمایید (هرگز از تمیزکننده ها و آب داغ استفاده نکنید)